Varikosel testisin kirli kanını kalbe geri götüren pampiniform pleksustaki testis venlerinin genişlemesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Nedeni tam olarak belli değildir. Herhangi bir nedenle oluşan testis venlerindeki yüksek basınç, bu damarlarda valv sistemini bozarak genişlemeye yol açar ve varikosel oluşturur. Genellikle 10 yaşından küçük çocuklarda görülme oranı %1 gibi nadir bir orandır. Varikosel %90 oranında solda, %10 iki tarafta birden, %1 ise sağ tarafta görülür. Varikosel 10-15 yaş arasında çoğu zamanda 12 yaşında ortaya çıkar ve erişkin erkeklerin yaklaşık yüzde 15'inde görülür. İnfertil (kısır) erkeklerde görülme oranı ise %20-40 kadardır. On yaşından küçük çocuklarda varikosel tespit edildiği zaman Wilms tümörü, Nöroblastom ve hidronefrotik böbrek gibi testisin venöz dönüşünü engelleyen bir kitle düşünülmelidir. Sağ taraftaki, varikoselde de retroperitoneal bir kitle akla gelmelidir. Hastada kronik ağrı varsa, iki taraflı varikosel mevcutsa, semen analizinde bozukluk varsa, testiste atrofi (testisin küçülmesi) varsa, grade 3 varikosel mevcutsa ve erişkin de infertilite (kısırlık) varsa ameliyat önerilir. Varikoselin cerrahi tedavisi cerrahınızın tercihine göre açık teknik veya kapalı (laparoskopik) teknikle yapılabilir.
Bu operasyon genel anestezi altında, bir çocuk cerrahisi uzmanı tarafından ameliyathanede gerçekleştirilir. İşlem genellikle uygulama yapılacak bölgenin temizliği ile başlar.
- Açık Teknik: Kasıktan yapılan 2-3 cm’lik bir kesi ile cilt, cilt altı ve kaslar kesilerek testisten gelen genişlemiş damarlara ulaşılır. Damarlar bağlanarak kesilir. Kesilen kas tabakaları ve deri ameliyatta kullanılan ipliklerle anatomiye uygun şekilde dikilerek kapatılır. İnguinal (Palomo yöntemi) ve subinguinal (Ivanissevich yöntemi, mikroskop veya lup ile yapılır) örnekleridir.
- Laparoskopik: Palomo yönteminin laparoskopik olarak yapılmasıdır. B teknikte göbek deliğinden, karın karbondioksid gazı ile doldurulduktan sonra trokar adı verilen borunun içinden çubuk şeklinde bir kamera sokularak, karnın içindeki görüntü televizyon ekranına verilir. Bu şekilde yapılacak işlemler ve cerrahi aletler için iyi bir görüş olanağı ve hareket imkanı sağlanmış olur. Karından iki veya duruma göre üç adet daha küçük boru yerleştirilir ve içinden çubuk şeklinde cerrahi aletler içeriye sokulur. Cerrah bu esnada karnın içindeki organları, kullandığı aletleri ve yaptığı tüm işlemleri ekrandaki görüntüden izleyip ameliyatı gerçekleştirir. Kamera her an görüntüyü büyüterek, istendiği gibi ekrana yansıtarak cerrahın görüş açısını en üst seviyeye taşır. Spermatik arter ve kord net olarak görülmekte ve korunmaktadır. Bu avantajlarının yanı sıra lenfatikleri ayırt etmek de kolaydır ve bu nedenle işlem sonrası hidrosel gelişim oranı daha düşüktür.
Varikosel tedavisinde girişimin süresi; işlem tipine, işlemi uygulayan kişiye ve hastaya bağlı olarak değişkenlik gösterir. Açık cerrahi girişimlerde tek taraflı hastalıklarda 30-60 dakika, çift taraflı hastalık varlığında 30-90 dakika civarındadır. Operasyon, aynı gün cerrahisi (hastanın operasyon günü gelip, operasyondan belirli bir süre sonra, aynı gün evine dönmesi) olabileceği gibi, uygulanan cerrahi yöntemi ve anesteziye bağlı değişkenlik gösterebilir. Başarıdan kasıt genişlemiş damarların kesilerek bağlanması ve bu sayede testisin küçülmesini önlemek ve sperm yapı ve fonksiyonlarınızın korunmasını sağlamaktır. Ağrının giderilmesi amacıyla varikoselektomi yapılan olguların %20-30`unda başarılı bir operasyon sonrası dahi ağrı şikayeti devam etmektedir. Bunun nedeni başlangıçtan beri ağrının nedeninin varikosel olmaması olabilir. Ameliyattan sonra sperm parametrelerinde düzelmenin ortaya çıkması için en az 3 ay süre geçmesi gereklidir. Genel olarak hastaların %50-80’inde sperm parametrelerinde iyileşme olmaktadır.
Varikosel tedavisi reddedilen veya uygulanmayan olgularda ilerleyen yıllarda varikosele bağlı ilerleyici hasar devam ederek varikosel derecesinde artma, testis hacminde küçülme, serum hormon değerlerinde bozulma ve sperm parametrelerinde kötüleşme görülebilir. Neticede kısırlık nedeni olabilmektedir.
Diğer tanı ve tedavi seçenekleri
- İzlem: Testiste volüm kaybı saptanmayan ve asemptomatik varikoseli bulunanlar, yılda bir kez yapılan fizik muayeneye ek olarak yaşı uygun hastalarda yıllık spermiogram yapılması da önerilmektedir.
- Radyolojik teknikler: Radyasyona maruziyet söz konusu ve tekrarlama olasılığı yüksektir (%15). Skleroterapi ve embolizasyon seçenekleri mevcut.
Sol varikosel
