MECKEL DİVERTİKÜLÜ
Meckel divertikülü anne karnınayken görev yapan ancak daha sonradan kapanması gereken omfalomezenterik kanalın artığı olup sık rastlanan doğumsal anomalilerden biridir. Görülme sıkılığı yaklaşık %2’dir. Mide, pankreas, kolon, jejenum veya duodenuma ait ektopik mukoza yer alır. Bu yabancı dokular tek başlarına veya birlikte divertikül içinde yer alabilirler. Bu ektopik dokular divertikülün klinik belirti vermesine neden olur. Divertiküllerin ancak %3-4 kadarı komplike olarak klinik belirti veririler. En sık kanama, barsak tıkanıklığı (obstrüksiyon) ve divertikülün iltihabıdır (divertikülit). Kanama ve obstrüksiyon küçük yaşlarda, divertikülüt ise büyük yaşlarda görülen komplikasyonlarıdır. Bu komplikasyonlara bağlı semptomlar başka hastalıklarla birlikte görüldüğünden tanı koymak güç olabilir. Kanama ağrısız olup, şiddetli kanamalar jöle kıvamında kırmızı renktedir ve çocuğun hipovolemik şoka girmesine neden olabilir. İntestinal obstrüksiyonda ise batında hassasiyet, distansiyon (karın şişliği), safralı kusma ve gaz-gaita (dışkı) çıkaramama gibi klasik bağırsak tıkanıklığı semptom ve bulguları vardır. Meckel divertikülü iltihaplanması (divertikülit) nadirdir. Divertikülit olduğunda klinik semptom ve bulguların apendisitten ayırt edilmesi zordur. Meckel divertikülü peptik ülserasyon veya inflamasyon sonucu perfore (barsak delinmesine yol açarak) olarak peritonite neden olabilir. Meckel divertikülü şikayetlere neden oluyorsa ameliyat edilmesi gereklidir.
Bu operasyon genel anestezi altında, bir çocuk cerrahisi uzmanı tarafından ameliyathanede gerçekleştirilir. Doktorunuzun uygun gördüğü açık veya kapalı (laparoskopik) ameliyat planlanmaktadır. İşlem genellikle uygulama yapılacak bölgenin temizliği ile başlar. Açık cerrahi işleminde, göbek altı transvers kesi veya göbek orta hat kesi ile karın içine girilir. Meckel divertiklü ince bağırsaktan kesilerek veya ince bağırsağın küçük bir kısmıyla birlikte çıkartılır. Kesilen yerler tekrar dikilerek ameliyat sonlandırılır. İlerde apandisit açısından tanıda karışıklık yaşanmaması için aynı seansta appendektomide yapılabilir. Laparoskopik eksizyon işleminde ise göbek deliğinden, karın karbondioksid gazı ile doldurulduktan sonra trokar adı verilen borunun içinden çubuk şeklinde bir kamera sokularak, karnın içindeki görüntü televizyon ekranına verilir. Bu şekilde yapılacak işlemler ve cerrahi aletler için iyi bir görüş olanağı ve hareket imkanı sağlanmış olur. Karından iki veya duruma göre üç adet daha küçük boru yerleştirilir ve içinden çubuk şeklinde cerrahi aletler içeriye sokulur. Cerrah bu esnada karnın içindeki organları, kullandığı aletleri ve yaptığı tüm işlemleri ekrandaki görüntüden izleyip ameliyatı gerçekleştirir. Kamera her an görüntüyü büyüterek, istendiği gibi ekrana yansıtarak cerrahın görüş açısını en üst seviyeye taşır. Bunun için laparoskopik aletlerle karın içerisinde tanı konduktan sonra ince barsaklarda tespit edilen Meckel divertikülü ya göbekten dışarı alınır ve ameliyat açık teknikte olduğu gibi karın dışında tamamlanır, ya da barsaklar hiç dışarı çıkartılmaz işlem stapler (açılan barsak kısmının otomatik olarak dikilmesini sağlayan cerrahi alet) yardımıyla karın içerisinde tamamlanır.
Tedavide amaç hastada karın ağrısı, kanama, barsak tıkanıklığı ve iltihaplanma gibi şikayetlere neden olan dokunun çıkarılmasıdır. Tedavi edilmeyen durumlarda, meckel divertikülüne bağlı şiddetli kanama varlığında hastada hayati tehlike oluşabilir. Meckel divertikülü iltihaplanma veya ülserleşmeye bağlı patlayıp akut karna neden olabilir. İltihap karna karışabilir ve buna bağlı hayati tehlike oluşturabilir.
